Chrzest
Chrzest, brama do życia i królestwa Bożego, jest pierwszym sakramentem nowego prawa; przyniósł go Chrystus wszystkim ludziom, aby mieli życie wieczne, a potem wraz z Ewangelią powierzył go swojemu Kościołowi, gdy polecił Apostołom: „Idźcie i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego”. Dlatego to chrzest jest przede wszystkim sakramentem tej wiary, przez którą ludzie , oświeceni łaską Ducha Świętego, dają odpowiedź na Ewangelię Chrystusową. Kościół za swoje podstawowe i główne zadanie uważa pobudzanie wszystkich, czy to katechumenów, czy rodziców dzieci chrzczonych, czy chrzestnych, do prawdziwej i czynnej wiary, dzięki której złączeni z Chrystusem, zawierają albo umacniają Nowe Przymierze. Do tego celu zmierza zarówno pasterskie nauczanie katechumenów i przygotowanie rodziców, jak liturgia słowa Bożego i towarzyszące obrzędowi chrztu wyznanie wiary.
Ponadto chrzest jest sakramentem, przez który ludzie wchodzą do wspólnoty Kościoła i tworzą razem budowlę na mieszkanie Boga w Duchu Świętym, stając się królewskim kapłaństwem i świętym narodem. Chrzest jest także sakramentalnym węzłem jedności, łączącym wszystkich, którzy są nim naznaczeni
Obmycie wodą, któremu towarzyszy słowo, a tym właśnie jest chrzest, oczyszcza ludzi od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego i osobistego oraz czyni ich uczestnikami Bożej natury i przybranymi dziećmi, chrzest bowiem jak to wyrażają modlitwy poświęcenia wody, jest obmyciem odradzającym i narodzeniem, które pochodzi z nieba. Wezwanie Trójcy Przenajświętszej nad przystępującymi do chrztu sprawia, że naznaczeni jej imieniem, poświęceni są Jej na własność i wchodzą we wspólnotę z Ojcem i Synem, i Duchem Świętym. Do tego głównego obrzędu przygotowują i prowadzą czytania biblijne, modlitwa wspólnoty i potrójne wyznanie wiary.
Przygotowanie do chrztu i chrześcijańskie nauczanie bezsprzecznie należy do ludu Bożego, to jest Kościoła , który przekazuje i pielęgnuje wiarę otrzymaną od Apostołów. Przez posługę Kościoła Duch Święty powołuje dorosłych do Ewangelii, a dzieci otrzymują chrzest i wychowanie w wierz tegoż Kościoła. Jest bardzo ważne, aby przy udzielaniu chrztu lud Boży reprezentowali nie tylko sami chrzestni czy rodzice dziecka i bliscy, lecz w miarę możliwości także przyjaciele i członkowie rodziny, sąsiedzi i inni przedstawiciele miejscowego Kościoła. Wszyscy niech biorą czynny udział, by okazała się wspólna wiara i wyraziła wspólna radość, z jaką nowo ochrzczonych przyjmuje się do Kościoła.
Analizując normy prawa kanonicznego pod kątem praw i obowiązków rodziców względem swoich dzieci, dostrzegamy, że Prawodawca prócz wychowania fizycznego, społecznego, kulturalnego i moralnego, wyróżnił także wychowanie religijne, które w wypadku chrześcijan utożsamia się z wychowaniem chrześcijańskim (por. kan. 1136). Wychowanie religijne dziecka w rodzinie katolickiej, swój istotny akcent znajduje w chrzcie św., do którego rodzice powinni starać się doprowadzić już w pierwszych tygodniach jego życia.
Trudno sobie wyobrazić, aby zatroskani rodzice nie uczestniczyli w chrzcie swojego dziecka, tym bardziej, że w samym obrzędzie chrztu pełnią ważne zadania. Przede wszystkim uczestniczą w modlitwie odmawianej przez całe zgromadzenie wiernych i wysłuchują pouczenia celebransa, ale także pełnią istotne czynności liturgiczne:
-
proszą publicznie o chrzest swojego dziecka;
-
kreślą znak krzyża na jego czole;
-
wyrzekają się szatana i składają wyznanie wiary;
-
zbliżają się z dzieckiem do chrzcielnicy;
-
zapalają świecę dziecka;
-
otrzymują specjalne błogosławieństwo przeznaczone dla matek i ojców.
Od momentu chrztu spoczywa na rodzicach obowiązek doprowadzenia dziecka do poznania Boga i przygotowania do przyjęcia kolejnych sakramentów. By zadanie to było możliwe do spełnienia, niezbędna jest właściwa atmosfera domu rodzinnego, którą można by określić jako religijną. Wytwarzają ją rodzice, jak i inni członkowie rodziny, poprzez swoje postępowanie. Chodzi o atmosferę która umożliwia, albo przynajmniej ułatwia normalny rozwój życia religijnego w rodzinie. Warunkiem stworzenia takiej atmosfery jest poważne traktowanie spraw religijnych, które wyraża się m.in. w praktykach religijnych.
Najbardziej podstawowe to: codzienny pacierz i uczestnictwo w Mszach św. w dni nakazane. Wiemy, że nawet to minimum nie zawsze jest wypełniane przez rodziców, a co się z tym wiąże, nie jest przekazywane ich potomstwu jako istotny element życia chrześcijańskiego. Stąd też, sama ceremonia chrztu św. i świadoma obecność na niej rodziców dziecka, może mieć istotne znaczenie w wypełnianiu ich misji wychowawczej.
Przy właściwie rozumianych i wypełnianych zadaniach rodziców wobec swego dziecka w dziedzinie wychowania religijnego, stałyby się zbędne zastrzeżenia jakie często uzewnętrzniają zatroskani duszpasterze w czasie przygotowań do chrztu czy przy innych okazjach, w kontaktach z młodymi ludźmi, którzy zdecydowali się na dziecko, ale nie potrafią czy nie chcą stać się dla niego odpowiedzialnymi wychowawcami.
- Zgłoszenie i spisanie aktu powinno być dokonane na 2 tygodnie przed terminem Chrztu
Świętego.
- Uroczysty Chrzest zbiorowy jest udzielany w II i IV niedzielę każdego miesiąca podczas
Mszy św. o godz. 10.00. W Uroczystości: Bożego Narodzenia i Wielkanocy uroczysty
chrzest udzielany jest na Mszy św. o godz. 11.30.
Przeczytaj również: Formalności związane z Sakramentem Chrztu Świętego
Do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten, kto:
- jest wystarczająco dojrzały do pełnienia tego zadania, to znaczy ukończył szesnaście lat;
- przyjął trzy sakramenty wtajemniczenia: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i z zadaniem jakie ma pełnić /zaślubieni – tylko w związku sakramentalnym;
- należy do Kościoła katolickiego i prawo nie zabrania mu pełnienia zadań chrzestnego;
- jeśli mieszka poza parafią Chrztu powinien przedstawić stosowne zaświadczenie od swojego proboszcza
Bierzmowanie
KODEKS PRAWA KANONICZNEGO O BIERZMOWANIU
(wybrane fragmenty)
Kan. 879 - Sakrament bierzmowania; który wyciska charakter i przez który ochrzczeni, postępując na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia, są ubogacani darem Ducha Świętego i doskonalej łączą się z Kościołem, umacnia ich i ściślej zobowiązuje, by słowem i czynem byli świadkami Chrystusa oraz szerzyli wiarę i jej bronili:
Sprawowanie bierzmowania
Kan. 880 - § 1. Sakrament bierzmowania jest udzielany przez namaszczenie krzyżmem na czole, którego dokonuje się przez nałożenie ręki i wypowiedzenie słów przepisanych w zatwierdzonych księgach liturgicznych.
Szafarz bierzmowania
Kan. 882 - Zwyczajnym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup. Ważnie udziela tego sakramentu również prezbiter posiadający taką władzę na podstawie powszechnego prawa lub szczególnego udzielenia ze strony kompetentnej władzy.
Przyjmujący bierzmowanie
Kan. 889 -
§ 1. Zdatnym do przyjęcia bierzmowania jest każdy i tylko ten, kto został ochrzczony, a nie był jeszcze bierzmowany.
§ 2. Poza niebezpieczeństwem śmierci, mający używanie rozumu wtedy godziwie przyjmuje bierzmowanie, gdy jest odpowiednio pouczony, właściwie dysponowany i może odnowić przyrzeczenia chrzcielne.
Kan. 890 - Wierni są obowiązani przyjąć ten sakrament w odpowiednim czasie. Rodzice, duszpasterze, zwłaszcza proboszczowie mają troszczyć się, żeby wierni zostali właściwie przygotowani do jego przyjęcia i w odpowiednim czasie do niego przystąpili.
Świadkowie
Kan. 893 -
§ 1. Ten może spełniać zadanie świadka. kto wypełnia warunki określone w kan. 874 (patrz: chrzest).
§ 2. Wypada, aby świadkiem był ktoś z chrzestnych bierzmowanego.
Bierzmowanie to sakrament ustanowiony przez Pana Jezusa w momencie, gdy zesłał w dniu pięćdziesiątnicy Ducha Świętego na apostołów i tych, którzy byli zgromadzeni na modlitwie w wieczerniku.
Podczas bierzmowania Duch Święty umacnia chrześcijanina, aby wiarę swą mężnie wyznawał, bronił jej i według niej żył. Bierzmowanie zajmuje drugie miejsce wśród sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, do której zaliczają się również Eucharystia i Chrzest. Celem bierzmowania jest umacnianie nas w wierze.
Sakrament ten może przyjąć osoba, która została ochrzczona, jest dojrzała i odpowiedzialna za swoją wiarę oraz w pełni świadoma podejmowanej decyzji.
W Polsce sakrament bierzmowania przyjmuje się w 16 roku życia (klasa trzecia gimnazjalna) lub później. Natomiast udzielić tego sakramentu, czyli być szafarzem bierzmowania, ma prawo biskup lub w wyjątkowych sytuacjach kapłan przez niego wyznaczony.
W czasie sakramentu Chrztu Świętego decyzję o wstąpieniu do wspólnoty chrześcijańskiej podjęli za nas nasi rodzice. Tymczasem bierzmowanie jest NASZYM świadomym, dobrowolnym, dorosłym i odpowiedzialnym przypieczętowaniem wiary, a także przynależności zarówno do Kościoła powszechnego jak i do parafii. Zacieśnia ono także naszą więź z Bogiem, Synem Bożym i Kościołem. Każdy dojrzały, świadomy i naprawdę wierzący chrześcijanin powinien chcieć przyjąć ten sakrament oraz uświadomić sobie jak wielkie dary i łaski z niego płyną.
Dzięki bierzmowaniu umacniamy i dopełniamy łaski chrztu, której doznaliśmy, będąc małym dzieckiem.
Dzięki sakramentowi bierzmowania stajemy się w doskonalszy sposób członkami wspólnoty Kościoła, w którym jest obecny Duch Święty. W czasie tego sakramentu dojrzałości chrześcijańskiej Duch Święty pomnaża w nas swoje dary: mądrość, rozum, radę, męstwo, umiejętność i bojaźń Bożą. Ponadto umacnia nas on do świadczenia o wierze chrześcijańskiej słowem i czynem.
Dzięki bierzmowaniu poprzez głębsze zakorzenienie nas w synostwie Bożym ściślej jednoczymy się z Chrystusem, Bogiem i Duchem Świętym. Co więcej uodparniamy się na niebezpieczeństwo moralnego zepsucia i wyrzekamy się wszystkiego, co wiąże się z szatanem i może nas prowadzić do zła.
Bierzmowanie niesie ze sobą także pewne zobowiązania. Sakrament ten uzdalnia chrześcijanina do przyjęcia pełnej odpowiedzialności za własne życie. Ten, kto przyjął sakrament bierzmowania, przyjmuje na siebie pełnie praw i obowiązków chrześcijańskich. Należy o tym pamiętać, gdyż jest to także część naszej odpowiedzialności i dojrzałości chrześcijańskiej.
Dla mnie przyjęcie sakramentu bierzmowania będzie obietnicą złożoną Bogu. Obietnicą życia według wiary, zachowywaniu na co dzień przykazań Dekalogu, poszerzania i pogłębiania mojej wiedzy religijnej oraz mężnego wyznawania wiary i postępowania według jej zasad. Dzięki sakramentowi bierzmowania z WŁASNEJ WOLI stanę się w pełni dojrzałym chrześcijaninem.
W wyniku odnowy liturgicznej, obecne obrzędy sakramentu bierzmowania są następujące:
- przedstawienie kandydatów biskupowi;
- przemówienie biskupa do kandydatów, uwzględniające wszystkich wiernych obecnych;
- odnowienie przyrzeczeń chrzestnych;
- modlitwa biskupa o dary Ducha Świętego, z wyciągniętymi rękami nad kandydatami;
- udzielenie sakramentu bierzmowania każdemu kandydatowi z osobna;
- modlitwa powszechna;
- błogosławieństwo końcowe.
Nakładanie rąk na głowę jest gestem biblijnym (Rdz 48, 14; Kpł 9, 22; Lb 8,10; 27, 25...), który w liturgii należy do najstarszych obrzędów. W sakramencie bierzmowania włożenie ręki biskupa na głowę kandydata oznacza iż Duch Święty udziela mu się jako niewymowny Dar. W Dziejach Apostolskich czytamy, że Apostołowie wkładali ręce na ochrzczonych i otrzymywali Ducha Świętego (Dz 8, 15-17; 19, 5-6).
Krzyż jest świętym znakiem odkupienia (Koi l, 20) i wiary świętej (l Kor 1,17). Jest pieczęcią, którą nosi na sobie każdy, kto służy Bogu (Ap 7,4). Wśród symboli chrześcijańskich zajmuje naczelne miejsce. Kreślenie znaku krzyża na czole bierzmowanego oznacza, że ma on prawo i obowiązek wyznawania swojej wiary świętej, która jest jego chlubą i nie powinien się jej wstydzić lecz odważnie ją wyznawać i bronić jej. Naznaczenie krzyżem zobowiązuje bierzmowanego do pewnej dyscypliny osobistej, polegającej na prowadzeniu swojego życia zgodnie z wymogami Ewangelii.
Krzyżmo święte jest oliwą zmieszaną z balsamem i poświęconą uroczyście przez biskupa we Wielki Czwartek, podczas tzw. Mszy Krzyżma. Nazwa Krzyżmo wywodzi się z Imienia: Chrystus (Christus - Chrisma - Krzyżmo) Symbolizuje Chrystusa, w którym człowieczeństwo złączone jest z Bóstwem.
Namaszczenie świętym olejem symbolizuje upodobnienie bierzmowanego do Chrystusa. Podobieństwo to jest niezniszczalne i nosi nazwę znamienia Pańskiego lub pieczęci. Sprawcą tego podobieństwa i zjednoczenia z Chrystusem jest Duch Święty. Stąd bierzmowany przez to święte namaszczenie ma pełne prawo do nazwy "chrześcijanin" czyli należący do Chrystusa i Jego Kościoła.
Oliwa w zastosowaniu liturgicznym symbolizuje Ducha Świętego, który jest źródłem darów nadprzyrodzonych. On przy chrzcie w Jordanie zstąpił na Jezusa i uczynił Go Chrystusem, to znaczy Namaszczonym czyli Mesjaszem. Namaszczenie bierzmowanego oznacza umocnienie chrzestnych więzi z Chrystusem.
Balsam uzyskuje się z pewnego gatunku tropikalnego rododendronu przez nacięcie skóry. W takim sposobie uzyskiwania balsamu św. Ambroży dostrzega obraz łask wypływających z przebitego boku Chrystusa. Oprócz właściwości leczniczych, balsam posiada bardzo miły zapach. Przy poświęcaniu Krzyżma miesza się balsam z oliwą, by symbolizował ludzi, którzy udoskonaleni w sakramencie bierzmowania roztaczają w swoim środowisku miły aromat cnót chrześcijańskich. Św. Paweł mówi, aby bierzmowani chrześcijanie byli miłą Bogu wonnością Chrystusa (2 Kor 2, 15).
Wykaz potrzebnych dokumentów:
- metryka chrztu,
- zaświadczenie o uczestnictwie w katechizacji lub ostatnie świadectwo katechizacji,
- uczestnictwo w katechezach przygotowawczych,
- egzamin z zakresu wiedzy religijnej.